Cyberprzestępczość

Cyberprzestępczość w prawie karnym

Wraz z gwałtownym rozwojem technologii na przełomie XX i XXI wieku pojawiła się również nowa forma przestępczości – cyberprzestępczość. Charakteryzuje ją dynamizm w rozwoju nowych sposobów nielegalnego działania i transgraniczność. Skutki cyberprzestępstw (ang. cybercrime) dotykają jednostki oraz firmy, które ponoszą nie tylko koszty finansowe, ale również wizerunkowe.



Czym jest cyberprzestępstwo?

Nie ma jednej, legalnej definicji cyberprzestępstwa. Nie ma dedykowanej ustawy, w kodeksie karnym brak osobnego rozdziału poświęconego cyberprzestępczości. Przedrostek „cyber-” wskazuje bezpośrednio na powiązanie z nowymi technologiami.

Najogólniej cyberprzestępstwo można określić jako czyn zabroniony popełniony w cyberprzestrzeni.

Czym zatem jest cyberprzestrzeń?

Cyberprzestrzeń (ang. cyberspace) to coś więcej niż Internet. To złożone środowisko, na które składają się:

  • systemy teleinformatyczne tj. urządzenia (hardware) i oprogramowanie (software) pozwalające na przetwarzanie danych komputerowych w ramach tych systemów
  • interakcje między urządzeniami a ich użytkownikami
  • interakcje pomiędzy ludźmi, wzajemnie ze sobą powiązanymi, bez ograniczeń fizycznych


Spis treści


Rodzaje cyberprzestępstw

W literaturze i opublikowanych dokumentach wymienionych jest wiele rodzajów cyberprzestępstw. Poniżej tylko niektóre z nich.

Możemy wyróżnić cyberprzestępstwa:

  • popełnione w całości w cyberprzestrzeni (np. hacking)
  • których tylko niektóre elementy zostały dokonane w przestrzeni cybernetycznej (np. skimming).

Komputery, Internet oraz inne elementy technologii mogą być narzędziem do popełnienia cyberprzestępstwa (np. cyberstalking, oszustwa) lub być jego celem (np. przełamanie zabezpieczeń i kradzież bazy danych).

Przestępstwa tego rodzaju mogą być skierowane przeciwko:

  • jednostce (np. grooming – uwodzenie małoletnich przez Internet),
  • własności (np. phishing – wyłudzanie danych osobowych w celu dokonania kradzieży z konta bankowego),
  • władzy (cyberterroryzm).

Cyberprzestępstwa mogą być dokonane zarówno z użyciem (rzeczywistym lub potencjalnie) przemocy lub bez.


Kto może być sprawcą cyberprzestępstwa?

  • Pracownik – np. kradnąc pieniądze lub usuwając określone dane z serwerów firmy
  • Osoba spoza firmy – np. hacker/cracker włamujący się do systemu przedsiębiorstwa, szyfrujący dane na dysku i żądający okupu
  • Bliska osoba, znajomy – np. rozpowszechniający prywatne informacje lub dane
  • Przestępcy zorganizowani, używający technologii i działających nielegalnie głównie dla zysku


Przykłady cyberprzestępstw



Phishing

Cyfrowa odmiana socjotechniki. Sprawca podszywa się pod zaufane podmioty, dostawcę usługi lub osobę najbliższą, wysyłając wiadomości e-mail, SMS lub wrzucając fałszywe reklamy.

Przycisk lub link („call to action”), który znajduje się w treści wiadomości może:

  • przekierować użytkownika do strony należącej do sprawców, która służy wyłudzeniu poufnych informacji
  • pozwolić na przejęcie kontroli nad komputerem ofiary poprzez zainfekowane załączniki lub stronę przeprowadzającą w tle ataki na przeglądarkę

Malware

Malware to złośliwe oprogramowanie ukryte w plikach, które ingeruje w systemy komputerowe powodując uszkodzenia lub utrudnienia w funkcjonowaniu systemu.

Przykłady malware:

  • Wirus komputerowy – fragment szkodliwego kodu dołączony do pliku, który użytkownik pobrał z Internetu lub wgrał np. z pamięci USB („Bad USB”) i uruchomił na komputerze albo innym urządzeniu. Infekuje inne pliki bez wiedzy ofiary i skutkuje m.in. skasowaniem lub zmianą danych, zablokowaniem możliwości korzystania z urządzenia, przejęciem kontroli nad systemem
  • Robaki (ang. worms) – złośliwe oprogramowanie, które samodzielnie rozprzestrzenia się poprzez sieć, do której jest podłączony komputer a nawet przez specjalnie zaprogramowane urządzenia (np. Bad USB)
  • Trojany – udaje użyteczny dla użytkownika program, aby go nakłonić do jego uruchomienia. Przykłady: downloader, dropper, backdoor, keylogger, dialer
  • Oprogramowanie szpiegujące (ang. spyware) – wykonuje działania ukryte przed użytkownikiem urządzenia. Jego celem jest zebranie informacji i wykradanie poufnych informacji np. haseł dostępu
  • Rootkity – oprogramowanie, które pozostaje ukryte przed użytkownikiem i zmienia działanie urządzenia. Pozwala na przejęcie komputera przez osobę trzecią i np. wykorzystanie go do popełnienia przestępstwa

Oszustwa

Przykładów oszustw dokonanych z wykorzystaniem nowych technologii jest sporo i cały czas powstają nowe. Możemy wyróżnić m.in.:

  • Bussiness email compromise – rodzaj ataku socjotechnicznego, w którym sprawca podszywając się za istniejąca firmę albo osobę z kierownictwa np. prezesa próbuje przekonać daną osobę do wpłaty pieniędzy lub przekazania ważnych dokumentów
  • Vishing – podszywanie się pod numer telefonu
  • Oszustwa finansowe: np. inwestycyjne (fałszywe transakcje), na portalach ogłoszeniowych (kradzież danych do kont bankowych)

Hacking

Hacking to wszelkie działania podejmowane przez hackera, których celem jest m.in. przełamanie haseł, włamanie się na serwery czy uzyskanie nieuprawnionego dostępu do informacji. Skutkiem czego może dojść do kradzieży lub zniszczenia danych.

Cyberstalking

Polega na wykorzystaniu technologii (np. komunikatorów, platform internetowych) do świadomego, wielokrotnego i krzywdzącego zachowania się w stosunku do ofiary w cyberprzestrzeni (śledzenia, zastraszania).

Cyberstalker podejmuje różne działania, m.in:

  • wysyła obraźliwe wiadomości, również zawierające groźby
  • zamieszcza obraźliwe komentarze i zachęca innych użytkowników do prześladowania czy znieważania danej osoby
  • próbuje śledzić ofiarę np. instalując program śledzący
  • poszukuje informacji kompromitujących o ofierze, aby móc ją zastraszyć lub ośmieszyć

Skimming bankomatowy

Skimming bankomatowy najczęściej ma kilkuetapowy, transgraniczny charakter, a w jego popełnienie zaangażowanych jest najczęściej więcej osób.

  • Pierwszy etap polega na zainstalowaniu w bankomacie tzw. skimmera, czyli urządzenia, które sczytuje dane z paska magnetycznego karty płatniczej.
  • Na podstawie zgromadzonych i odczytanych danych sprawcy wytwarzają nowe fałszywe karty – tworzą kopie lub karty, na których nagrywają dane z paska.
  • Ostatnim etapem jest wypłata dowolnej kwoty z rachunku posiadacza lub użycie jej do zakupu towarów lub usług. Najczęściej ma to miejsce na terenie innego państwa.

Dystrybucja nielegalnych treści

Sprawca rozpowszechnia pliki zawierające nielegalne treści (np. pornografię dziecięcą), lub kopiuje i dystrybuuje treści objęte prawami autorskimi i pokrewnymi.

Sniffing

Sprawcy sniffingu posługują się narzędziem sieciowym (ang. sniffer) – programem bądź urządzeniem, który monitoruje i gromadzi dane z sieci a następnie konwertuje je w czytelny dla człowieka format. Niektóre sniffery posiadają również funkcję analizy danych.

Dane jakie może pozyskać sniffer to m.in.:

  • Nieszyfrowane hasła i loginy
  • Rodzaje i wersje urządzeń oraz oprogramowania w danej sieci
  • Komunikacja między użytkownikami


W jaki sposób mogę ci pomóc w zakresie postępowania karnego w sprawie o cyberprzestępstwo?

Ze względu na obszar specjalizacji kancelarii, świadczę również pomoc prawną w toku postępowania karnego w sprawach o cyberprzestępstwa.

Reprezentacja pokrzywdzonych

Reprezentuję osoby fizyczne i podmioty gospodarcze – pokrzywdzonych wskutek popełnionych cyberprzestępstw, jako ich pełnomocnik.

Dążę do tego, aby została zrekompensowana zarówno Twoja szkoda osobista, jak i majątkowa. Nie chodzi tu tylko o skazanie cyberprzestępcy, ale również złożenie odpowiedniego wniosku o zadośćuczynienie i odszkodowanie od sprawcy.

Znaczna część cyberprzestępstw jest ścigana wyłącznie na wniosek osoby pokrzywdzonej lub po wniesieniu aktu oskarżenia, dlatego Twoje działania po dokonanym ataku mają ogromne znaczenie.

W sprawach dot. popełnionych cyberprzestępstw istotne znaczenie mają:

  • czas – im szybciej zostanie zgłoszone, że tego rodzaju zdarzenie miało miejsce tym większa szansa na ujęcie sprawcy
  • informacje – im więcej szczegółowych informacji zostanie przekazanych organom ścigania tym bardziej wzrasta szansa na wszczęcie postępowania, szybsze podjęcie przez organy ścigania właściwych działań i dotarcie do cyberprzestępcy
Przed rozpoczęciem
postępowania
  • Doradzę w zakresie popełnionych cyberprzestępstw i sporządzę dla Ciebie opinię/raport prawny
  • Przygotuję dla Ciebie pismo inicjujące postepowanie w sprawie:
    • zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia cyberprzestępstwa
    • subsydiarny lub prywatny akt oskarżenia RozwińZwiń
      • Pomagam w ustaleniu jakiego rodzaju materiał dowodowy należy zgromadzić
      • Wskażę w jaki sposób należy zainicjować postępowanie – czy należy najpierw zwrócić się do organów ścigania czy można od razu wnieść akt oskarżenia do sądu
      • Na podstawie dostarczonych przez Ciebie informacji przygotowuję odpowiednie pismo np. zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia cyberprzestępstwa – z dokładnym opisem stanu faktycznego, argumentacją prawną, wnioskami dowodowymi i procesowymi
W trakcie
postępowania
Będę Cię reprezentować na etapie postępowania przygotowawczego (dochodzenie, śledztwo) prowadzonego przez Policję lub prokuraturę

Jako pokrzywdzony popełnionym cyberprzestępstwem posiadasz w postępowaniu przygotowawczym status strony, co daje Ci określone uprawnienia.

Po wszczęciu postępowania reprezentuję Twoje interesy i działam jako Twój pełnomocnik:

  • na bieżąco informuję o tym co dzieje się w sprawie
  • zapewniam wsparcie prawne i konsultacje przed czynnościami podejmowanymi w ramach toczącego się postępowania
  • analizuję akta sprawy
  • uczestniczę w czynnościach postępowania przygotowawczego, w których udział pełnomocnika jest konieczny i dopuszczalny np. w przesłuchaniu pokrzywdzonego czy świadków
  • składam wnioski dowodowe i konieczne pisma procesowe
  • sporządzam zażalenia np. w przypadku wydania postanowienia o umorzeniu postępowania
  • składam w Twoim imieniu wniosek o naprawienie szkody przez sprawcę cyberprzestępstwa lub o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę
Będę Cię reprezentować na etapie postępowania sądowego jako oskarżyciela posiłkowego, subsydiarnego lub prywatnego

Po wszczęciu postępowania dbam o zabezpieczenie i realizację Twoich praw w toczącym się postępowaniu – jako Twój pełnomocnik:

  • na bieżąco informuję o tym co dzieje się w sprawie
  • zapewniam wsparcie prawne i konsultacje przed rozprawami
  • analizuję akta sprawy
  • uczestniczę w rozprawach i podejmuję w jej trakcie odpowiednie działania
  • składam wnioski dowodowe i konieczne pisma procesowe
  • sporządzam zażalenia na postanowienia wydane w toku postępowania sądowego, zarzuty do opinii biegłego
  • składam w Twoim imieniu wniosek o naprawienie szkody przez sprawcę cyberprzestępstwa lub o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę
  • przygotowuję apelację i uczestniczę w postępowaniu apelacyjnym
Po zakończeniu
postępowania
Zapewnię Ci wsparcie prawne w toku postępowania wykonawczego

Mimo, iż w postępowaniu wykonawczym nie jesteś stroną to przysługują Ci określone uprawnienia. Na tym etapie m.in.:

  • Pomagam w dochodzeniu od skazanego wykonania wyroku w zakresie obowiązku zapłaty – kieruję do komornika wniosek o wszczęcie egzekucji świadczenia pieniężnego, naprawienia szkody, nawiązki
  • Sporządzam zażalenie na postanowienie dot. sposobu podania wyroku do publicznej wiadomości i redakcji treści tej informacji
  • Opracowuję wniosek dot. niezwłocznego zawiadomienia pokrzywdzonego o opuszczeniu zakładu karnego przez skazanego tj. jego zwolnieniu po odbyciu kary, ucieczce czy udzielonej przepustce
Pomogę ustalić czy w Twojej sprawie możliwe jest wniesienie kasacji, jeśli tak – sporządzę ją i będę Cię reprezentować w postępowaniu przed Sądem Najwyższym

Strona nie może wnieść samodzielnie kasacji od prawomocnego wyroku karnego do Sądu Najwyższego – tylko za pośrednictwem profesjonalnego pełnomocnika np. adwokata. Jest to nadzwyczajny środek zaskarżenia tzn. ma na celu wykazać nieprawidłowości postępowania sądu drugiej instancji. Nie polega na ponownym wskazaniu zarzutów, które znalazły się we wniesionej wcześniej apelacji.

Obrona

Działam jako obrońca:

  • osób podejrzanych, którym zostały postawione zarzuty w toku postępowania przygotowawczego
  • osób oskarżonych, przeciwko którym został wniesiony do sądu akt oskarżenia
  • osób skazanych, wobec których został wydany prawomocny wyrok karny

Dążę do zabezpieczenia i obrony Twoich praw w ramach toczącego się postępowania.

W trakcie postępowania
Będę działać jako Twój obrońca na etapie postępowania przygotowawczego (dochodzenie, śledztwo) prowadzonego przez Policję lub prokuraturę
  • Ustalam strategię obrony i dążę do znalezienia jak najlepszego rozwiązania
  • Na bieżąco informuję o tym co dzieje się w sprawie
  • Zapewniam wsparcie prawne i konsultacje przed czynnościami podejmowanymi w ramach toczącego się postępowania
  • Analizuję akta sprawy
  • Uczestniczę w czynnościach postępowania np. w przesłuchaniu świadków
  • Składam wnioski dowodowe i konieczne pisma procesowe
  • Sporządzam zażalenia (np. w przedmiocie zastosowania tymczasowe aresztowania), wnioski o uchylenie środka zapobiegawczego np. w postaci poręczenia majątkowego
  • Biorę udział w posiedzeniach w przedmiocie tymczasowego aresztowania
Będę działać jako Twój obrońca w postępowaniu sądowym
  • Ustalam strategię obrony, analizuję akta sprawy
  • Na bieżąco informuję o tym co dzieje się w sprawie
  • Zapewniam wsparcie prawne i konsultacje przed rozprawami
  • Składam wnioski dowodowe i konieczne pisma procesowe
  • Uczestniczę w rozprawach i podejmuję w jej trakcie odpowiednie działania
  • Sporządzam zażalenia na postanowienia wydane w toku postępowania sądowego, zarzuty do opinii biegłego, wnioski o uchylenie środka zapobiegawczego np. zakazu opuszczania kraju
  • przygotowuję apelację i uczestniczę w postępowaniu apelacyjnym
Po zakończeniu postępowania
Będę działać jako Twój obrońca w toku postępowania wykonawczego

Zapewniam wsparcie prawne w zakresie składania m.in.:

  • wniosków np. w sprawie odroczenia wykonania kary czy udzielenia przerwy w wykonaniu kary
  • zażaleń na postanowienia wydane w postępowaniu wykonawczym np. w prawie przedterminowego zwolnienia

Ponadto uczestniczę w posiedzeniach sądu na wskutek złożonego wniosku lub zażalenia.

Pomogę ustalić czy w Twojej sprawie możliwe jest wniesienie kasacji, jeśli tak – sporządzę ją i będę Cię reprezentować w postępowaniu przed Sądem Najwyższym

Skazany nie może wnieść samodzielnie kasacji od prawomocnego wyroku karnego do Sądu Najwyższego – tylko za pośrednictwem obrońcy. Jest to nadzwyczajny środek zaskarżenia tzn. ma na celu wykazać nieprawidłowości postępowania sądu drugiej instancji. Nie polega na ponownym wskazaniu zarzutów, które znalazły się we wniesionej wcześniej apelacji.


Komu pomagam w ramach postępowania karnego w sprawach dot. cyberprzestępstw?

  • Podmiotom gospodarczym – przedsiębiorcom i spółkom pokrzywdzonym wskutek popełnionych cyberprzestępstw
  • Osobom fizycznym, które ucierpiały wskutek ataku cyberprzestępcy
  • Osobom, którym zostało zarzucone popełnienie cyberprzestępstwa m.in. pracownikom i menadżerom spółek, specjalistom IT


Dlaczego warto?

Technologia odgrywa kluczową rolę w popełnianiu cyberprzestępstw. Sprawcy wykorzystują oprogramowanie, sprzęt i narzędzia socjotechniki. Elementy cyberprzestrzeni mogą być również bezpośrednim celem ich ataku jak w przypadku baz danych.

  • W obszarze prawa karnego zajmuję się wyłącznie sprawami dot. cyberprzestępstw. Specjalizacja umożliwia zdobycie unikalnej wiedzy i doświadczenia co w znacznym stopniu skraca czas potrzebny na dokonanie analizy i podjęcie odpowiednich kroków mających zabezpieczyć Twoje prawa w postępowaniu karnym.
  • Wiem jakie czynności trzeba podjąć na kolejnych etapach prowadzenia sprawy, pomagam w zebraniu dowodów, monitoruję przebieg postępowania, dbam o zabezpieczenie Twojego interesu. Dzięki temu oszczędzasz swój czas. Zajmujesz się tym na czym znasz się najlepiej a formalności pozostawiasz mnie.
  • Dążę do wypracowania strategii procesowej lub linii obrony dopasowanej do Twojej indywidualnej sytuacji.
  • Wejście w rolę strony w postepowaniu karnym, zarówno pokrzywdzonego jak i oskarżonego, stanowi wyzwanie pod wieloma względami. Wsparcie prawne adwokata w postępowaniu karnym także odciąża Cię emocjonalnie.
  • Komunikuję się w sposób prosty i zrozumiały. Treść orzeczeń i paremie łacińskie zostawiam dla siebie.

Jak rozpocząć współpracę?

  • Skorzystaj z formularza kontaktowego lub wyślij wiadomość e-mail na kontakt@kancelariakansy.pl. Opisz jakiego rodzaju wsparcia prawnego potrzebujesz w zakresie postępowania karnego w sprawie o cyberprzestępstwo.
  • Po przesłaniu wiadomości skontaktuję się z Tobą, ustalimy szczegóły i priorytety. Możemy umówić się na spotkanie w biurze w Katowicach, rozmowę telefoniczną lub wideo konferencję.
  • Następnie wyślę Ci ofertę zawierającą wycenę oraz zasady współpracy.
  • Po zaakceptowaniu jej przez Ciebie – zabieram się do działania.

Dbam o efektywność i organizację pracy, dlatego głównym kanałem komunikacji z kancelarią jest poczta e-mail. Jednocześnie dążę do skrócenia do minimum czasu od otrzymania Twojej wiadomości do mojej odpowiedzi na nią.

Może Cię zainteresować: Prawa autorskie w it

Chcesz nawiązać współpracę?

Stoją przed Tobą nowe wyzwania i szukasz konkretnej odpowiedzi?

Uzupełnij formularz kontaktowy lub napisz do mnie na kontakt@kancelariakansy.pl

Możemy umówić się na rozmowę telefoniczną, wideokonferencję lub spotkanie w biurze w Katowicach, jednak proszę o wcześniejszą wiadomość e-mail.

    Administratorem danych zawartych w korespondencji e-mail jest Katarzyna Kansy prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą Kancelaria Adwokacka Adwokat Katarzyna Kansy. Wysyłając wiadomość przekazujesz mi dane oraz informacje w niej zawarte, które będą przetwarzane w celu obsługi korespondencji.Szczegóły: Polityka prywatności.

    Powiązane wpisy blogowe

    16 sierpnia 2024
    Cyberprzestępczość
    Spear phishing. Whaling, Ten o “cyber wędkarzach” w firmie.

    Ostatnio pojawia się sporo nowych doniesień o atakach phishingu. Sama otrzymuję przynajmniej jeden alert dziennie. Istnieje jednak groźniejsza odmiana tego cyberprzestępstwa, wycelowana bezpośrednio w konkretne firmy i osoby. W tym artykule znajdziesz [...]

    26 marca 2024
    Cyberprzestępczość
    Skimming Ewolucja cz. I – czyli czym jest klasyczny skimming?

    Mimo, iż skimming istnieje już od połowy lat 90. i jest jednym z najpopularniejszych cyberprzestępstw z zakresu bankowości elektronicznej, w dalszym ciągu spora liczba osób nie wie, czym tak naprawdę jest (wg raportu Santander Consumer Bank z 2022 [...]


    Kancelaria Adwokacka
    Adwokat Katarzyna Kansy

    ul. Andrzeja 29/7
    40-061 Katowice


    NIP: 6343017090
    REGON: 523699305